Geç kalınmış prostat kanseri tipik olarak vücutta önemli bir süre boyunca mevcut olan ancak henüz herhangi bir belirtiye neden olmayan veya rutin kanser tarama testleriyle tespit edilmemiş prostat kanserini ifade eder. Bazen gizli prostat kanseri olarak da adlandırılır.
Bu kanser genellikle, prostat ameliyatı veya diğer tıbbi prosedürler sırasında veya bir kişi başka bir nedenden öldükten sonra otopside tesadüfen teşhis edilir.
Çoğu durumda, gecikmiş prostat kanseri yavaş büyür ve acil tedavi gerektirmeyebilir. Ancak bazı durumlarda zamanla ilerleyebilir ve daha agresif hale gelebilir. Prostat iltihabı teşhisi sonrası bazı hastalarda da kanser tespiti olabilmektedir.
Bu kanserin herhangi bir belirtiye neden olmayabileceği veya rutin tarama testlerinde ortaya çıkmayabileceği için, erkeklerin bireysel risklerini ve tarama seçeneklerini doktorlarıyla konuşmaları önemlidir.
Prostat kanserinin erken teşhisi, zamanında tedavi sağlanmasına ve sonuçların iyileştirilmesine yardımcı olabilir.
Prostat kanseri nedir?
Erkeklerde meni üreten ceviz şeklindeki küçük bir bez olan prostat bezinde başlayan bir kanser türüdür. Prostat bezindeki hücreler anormal büyüdüğünde ve bir tümör oluşturduğunda ortaya çıkar.
Bu kanser erkeklerde sık görülen bir kanserdir, ancak çoğu vaka yavaş büyür ve acil tedavi gerektirmeyebilir. Erkeklerin prostat sağlıkları hakkında bilinçli kararlar verebilmeleri için bireysel risk faktörlerini ve tedavi seçeneklerini bir uzman doktor ile görüşmeleri önemlidir.
50 yaşın üzerindeki erkekler veya ailede prostat kanseri öyküsü gibi belirli risk faktörlerine sahip erkekler için düzenli prostat kanseri taraması önerilir.
Prostat kanseri belirtileri?
Bu kanserin erken evrelerinde hiçbir semptom veya bulgu olmayabilir. Semptomlar ortaya çıktığında, prostat büyümesi gibi prostat bezini etkileyen diğer kanserli olmayan durumların semptomlarına benzer olabilir.
En sık görülen belirtileri:
- İdrar yapmada zorluk veya idrara çıkma sırasında başlama ve durma.
- Zayıf veya kesintiye uğramış idrar akışı.
- Özellikle geceleri sık idrara çıkma.
- İdrar tahlili ile idrarda veya semende kan.
- Boşalma sırasında ağrı veya rahatsızlık.
- Sırtın alt kısmında, kalçalarda veya baldırlarda ağrı veya sertlik.
- İştah kaybı, kilo kaybı veya yorgunluk.
Bu semptomların başka koşullardan da kaynaklanabileceğini bilmekte fayda var, bu nedenle bir kişinin kanser olduğu anlamına gelmez.
Prostat kanseri neden olur?
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bir erkeğin hastalığa yakalanma olasılığını artırabilecek birkaç risk faktörü vardır.
Bu kanser 50 yaşın üzerindeki erkeklerde daha yaygın olduğundan yaş önemli bir risk faktörüdür. Aile öyküsü ve genetik de bir rol oynar, çünkü ailesinde prostat kanseri öyküsü olan erkeklerde hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.
BRCA1 ve BRCA2 genleri gibi bazı gen mutasyonları da artmış prostat kanseri riski ile ilişkilidir.
Prostat kanseri teşhisi?
Tipik olarak tıbbi öykü, fizik muayene ve tıbbi testlerin bir kombinasyonu ile teşhis edilir.
Bir ürolog hastanın semptomlarına veya tıbbi geçmişine dayanarak kanserden şüpheleniyorsa, aşağıdaki testlerden birini veya birkaçını önerebilir:
1- Parmakla rektal muayene (DRE): Bir DRE sırasında uzman hekim, prostat bezinde herhangi bir anormallik olup olmadığını hissetmek için eldivenli, yağlanmış parmağını rektuma sokar.
2- Prostat spesifik antijen (PSA) testi: PSA kan testi, kandaki prostat bezi tarafından üretilen bir protein olan PSA seviyesini ölçer. Yüksek PSA seviyeleri bu kanserin bir işareti olabilir.
3- Biyopsi: Bir sağlık uzmanı, bir DRE veya PSA testi sırasında herhangi bir anormallik bulursa, biyopsi önerebilir. Biyopsi sırasında, küçük bir prostat dokusu örneği alınır ve kanser hücrelerini kontrol etmek için mikroskop altında incelenir.
4- Görüntüleme testleri: MRI, BT taraması veya kemik taraması gibi görüntüleme testleri, kanserin boyutunu ve vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için kullanılabilir.
DRE veya PSA testi gibi tarama testlerinin, semptomlar ortaya çıkmadan önce bu kanserin erken evrelerinde tespit edebileceğine dikkat etmek gerekir.
Prostat kanseri tedavisi?
Tedavi seçenekleri, kanserin evresi ve derecesi ile kişinin genel sağlığı ve kişisel tercihleri gibi parametrelere bağlıdır.
Prostat kanseri 6 farklı tedavi yöntemi:
1- Aktif sürveyans: Düşük dereceli, erken evre bu kanser için aktif sürveyans önerilebilir. Bu, kanserin büyümediğinden veya yayılmadığından emin olmak için PSA testleri, DRE’ler ve bazen tekrar biyopsilerle kanserin düzenli olarak izlenmesini içerir. Kanser ilerlemeye başlarsa tedavi önerilebilir.
2- Cerrahi: Prostatektomi adı verilen prostat bezini çıkarmak için yapılan cerrahi, bu kanser için yaygın bir tedavi yöntemidir. Cerrah, kanserin boyutuna bağlı olarak geleneksel açık cerrahi veya minimal invaziv laparoskopik veya robot yardımlı cerrahi kullanabilir.
3- Radyasyon tedavisi: Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Harici ışın radyasyon tedavisi adı verilen harici olarak veya brakiterapi veya tohum implantasyonu adı verilen dahili olarak iletilebilir.
4- Hormon tedavisi: Hormon tedavisi, bu kanserin büyümesini tetikleyebilen testosteron gibi erkek hormonlarının üretimini veya etkilerini bloke etmek için kullanılabilir.
5- Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanır. Tipik olarak prostat bezinin ötesine yayılmış ilerlemiş veya metastatik prostat kanserinde kullanılır.
6- İmmünoterapi: İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sistemini kanser hücrelerine saldırması için uyaran ilaçlar kullanır. İlerlemiş veya metastatik prostat kanserinde kullanılabilir.
Bu kanser için tedavi seçeneklerinin idrar kaçırma, erektil disfonksiyon, bağırsak sorunları ve yorgunluk gibi yan etkileri olabilir.
Prostat kanseri evreleri nelerdir?
Evreleri, kanserin kapsamını ve yayılmasını tanımlamak için kullanılır. Bu kanserin en yaygın evreleme sistemi, Tümör, Düğümler ve Metastaz anlamına gelen TNM sistemidir.
Bu kanserin evreleri:
1- Evre I: Kanser küçüktür ve prostat beziyle sınırlıdır ve dışına yayılmamıştır.
2- Evre II: Kanser hala prostat beziyle sınırlıdır ancak daha büyüktür ve yakın dokulara büyümüş olabilir.
3- Evre III: Kanser prostat bezinin dışına yayılmıştır ve yakındaki dokuları veya organları istila etmiş olabilir.
4- Evre IV: Kanser, kemikler veya akciğerler gibi vücudun uzak bölgelerine yayılmıştır.
TNM sistemine ek olarak, kanser hücrelerinin mikroskop altında ne kadar anormal göründüğünün bir ölçüsü olan Gleason skoruna göre de evrelendirilir. Gleason skoru 6 ile 10 arasında değişir ve daha yüksek skorlar daha agresif bir kanseri gösterir.
Bu kanserin evresi, uygun tedavi seçeneklerinin belirlenmesinde ve kanserin görünümünün tahmin edilmesinde önemli bir parametredir.
Prostat kanseri öldürürmü?
Evet, kanser tedavi edilmezse veya vücudun diğer bölgelerine yayılırsa ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir hastalık olabilir.
Ancak erken teşhis ve uygun tedavi ile kanser olan pek çok erkek uzun yıllar yaşayabilmekte ve hatta hastalıktan kurtulabilmektedir.
Genel olarak, erken evrede tespit edilen ve prostat bezinin ötesine yayılmayan prostat kanseri, yüksek kür oranı ile iyi bir prognoza sahiptir.
Bununla birlikte, vücudun diğer bölgelerine yayılmış olan kanserin tedavisi daha zor olabilir ve prognozu daha kötü olabilir.
Düzenli tarama ve erken teşhis, sonuçları iyileştirmeye ve kansere bağlı ölüm riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Prostat kanserinin kemiklere sıçraması belirtileri?
Kanserin vücudun diğer bölgelerine, en yaygın olarak kemiklere yayılabilir.
Bu kanser kemiklere yayıldığında, çeşitli semptomlara neden olabilir:
- Kemik ağrısı: Kemiklere yayılmış kanser, özellikle sırt, kalça ve pelvis olmak üzere kemiklerde ağrıya neden olabilir. Ağrı donuk veya keskin olabilir ve hareketle daha da kötüleşebilir.
- Kırıklar: Kemiklere yayılmış prostat kanseri kemikleri zayıflatabilir ve kırık riskini artırabilir. Kırıklar çok az travma ile veya hiç travma olmaksızın meydana gelebilir ve şiddetli ağrı ve sakatlığa neden olabilir.
- Zayıflık: Özellikle bacaklarda güçsüzlüğe neden olabilir ve yürümeyi veya ayakta durmayı zorlaştırabilir.
- Yorgunluk: Günlük aktiviteleri engelleyebilecek yorgunluk ve halsizliğe neden olabilir.
- İştah kaybı: İştah kaybına ve kilo kaybına neden olabilir.
Prostat kanseri 4 evre ne kadar yaşar?
Evre 4 prostat kanseri olan erkekler için hayatta kalma oranı, hastanın yaşı ve genel sağlığı, kanserin agresifliği ve tedavinin etkinliği gibi çeşitlideğişkenlere bağlı olarak değişir.
Kanser, kemikler veya diğer organlar gibi vücudun diğer bölgelerine yayıldığı için, evre 4 prostat kanseri için hayatta kalma oranının önceki evrelere göre daha düşük olduğuna bilmekte fayda var.
Bununla birlikte, bazı erkeklerin uygun tedavi ile birkaç yıl hatta daha uzun yaşaması hala mümkündür.
Araştırmalara göre, uzak (metastatik) prostat kanseri (evre 4) olan erkekler için beş yıllık göreceli sağkalım oranı yaklaşık %30’dur.
Bu, evre 4 prostat kanseri olan erkeklerin yaklaşık %30’unun teşhisten beş yıl sonra hayatta olmasının beklendiği anlamına gelir.
Prostat kanseri ameliyatı sonrası yaşam süresi?
Prostat kanseri ameliyatından sonra beklenen yaşam süresi, hastanın yaşı ve genel sağlık durumu, kanserin evresi ve derecesi ve ameliyatın etkinliği gibi değişkenlere göre değişebilir.
Genel olarak, bu kanserin ameliyatını geçiren çoğu erkek, kanser erken yakalanırsa ve prostat bezinin ötesine yayılmazsa, uzun yıllar yaşamayı ve hatta hastalıktan kurtulmayı bekleyebilir.
Bununla birlikte, kanser vücudun diğer bölgelerine yayılmışsa veya cerrahi tüm kanseri çıkarmakta başarılı olmadıysa, görünüm daha az elverişli olabilir.
Çalışmalar, bu kanserin ameliyatını geçiren erkekler için beş yıllık sağkalım oranının tipik olarak %90-95 civarında olduğunu göstermiştir.
Bu, kanser ameliyatı olan erkeklerin yaklaşık %90-95’inin ameliyattan beş yıl sonra hayatta olmasının beklendiği anlamına gelir.
Prostat kanseri bacak ağrısı yapar mı?
Prostat kanserinin kendisi tipik olarak bacak ağrısına neden olmaz. Bununla birlikte, prostat kanseri pelvis veya bacak kemikleri dahil olmak üzere kemiklere yayılmışsa, bu bölgelerde kemik ağrısına ve rahatsızlığa neden olabilir.
Kemiklere yayılmış prostat kanserinin neden olduğu kemik ağrısı genellikle donuk veya ağrılı olarak tanımlanır ve geceleri veya hareketle daha şiddetli olabilir. Ağrıya, etkilenen bölgede şişlik veya hassasiyet de eşlik edebilir.
Prostat kanserine ne iyi gelir?
Bu kanseri yönetmek için kullanılabilecek bazı tedaviler şunları içerir: aktif gözetim, cerrahi, radyasyon tedavisi, hormon tedavisi, kemoterapi.
Tıbbi tedavilere ek olarak, bazı yaşam tarzı değişiklikleri de kanser olan erkekler için yararlı olabilir. Bunlar, sağlıklı bir diyet sürdürmek, düzenli egzersiz yapmak, yeterince uyumak ve stresi yönetmek olabilir.
Prostat kanseri kemiğe sıçrarsa ne kadar yaşar?
Kemiğe yayılmış prostat kanserinin prognozu, kemik metastazlarının yeri ve kapsamı, kanserin evresi ve derecesi ve hastanın genel sağlığı ve yaşı gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir.
Genel olarak, metastatik prostat kanseri olan erkekler için hayatta kalma oranı, vücudun diğer bölgelerine yayılmamış lokalize prostat kanseri olanlara göre daha düşüktür.
Bununla birlikte, bu kanser için prognoz, tedavi seçeneklerindeki ilerlemeler nedeniyle son yıllarda iyileşmiştir.
Prostat kanserinde idrardan kan gelmesi normal mi?
İdrarda kan (hematüri) prostat kanserinin çok karşılaşılan bir belirtisi değildir, ancak bazı durumlarda ortaya çıkabilir. Bu kanser ilerlediğinde ve yakındaki dokulara veya organlara yayıldığında, bazen mesaneyi veya üretrayı etkileyerek idrardan kan gelmesi görülebilir.
Bununla birlikte, idrar yolu enfeksiyonu, böbrek taşları ve mesane veya böbrek enfeksiyonları gibi idrarda kana neden olabilecek başka birçok durum da vardır.
Prostat kanserinde ışın tedavisi ne kadar sürer?
Bu kanser için radyasyon tedavisinin süresi, spesifik tedavi yaklaşımına ve kanserin evresine ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir.
Genel olarak, prostat kanseri için radyasyon tedavisi tipik olarak birkaç haftalık bir süre boyunca birden fazla seans içerir.
Dış ışın radyasyon tedavisi, prostat bezindeki kanserli hücreleri hedeflemek için vücudun dışından yüksek enerjili radyasyon ışınlarının verilmesini içeren bu kanser için yaygın bir radyasyon tedavisi şeklidir.
Tipik olarak bireysel vakaya bağlı olarak dört ila sekiz hafta boyunca haftada beş gün günlük seanslar halinde verilir.
Brakiterapi adı verilen başka bir radyasyon tedavisi türü, hedefe yönelik radyasyon tedavisi sağlamak için küçük radyoaktif topakların doğrudan prostat bezine yerleştirilmesini içerir.
Bu yaklaşım, tek seferlik bir prosedür veya birkaç gün boyunca birden fazla seans olarak yapılabilir.
Prostat kanseri hormon iğnesi yan etkileri nelerdir?
Androjen yoksunluğu tedavisi (ADT) olarak da bilinen prostat kanseri hormonu enjeksiyonu, vücuttaki testosteron seviyelerini azaltarak çalışan bu kanser için yaygın bir tedavi yaklaşımıdır.
ADT etkili bir tedavi seçeneği olabilse de bazı yan etkileri olabilir:
- Sıcak basmaları: Birçok erkek, menopoz sırasında kadınların yaşadıklarına benzer sıcak basmaları yaşar. Bunlar kızarmaya, terlemeye ve hızlı bir kalp atışına neden olabilir.
- Libido kaybı: ADT cinsel isteği azaltabilir ve erektil disfonksiyona yol açabilir.
- Göğüs büyütme veya hassasiyet: Bazı erkekler, testosteron seviyelerindeki düşüş nedeniyle meme dokusu geliştirebilir veya meme hassasiyeti yaşayabilir.
- Yorgunluk: ADT yorgunluğa veya genel bir zayıflık hissine neden olabilir.
- Osteoporoz: Uzun süreli ADT kullanımı kemik incelmesine ve kırık riskinde artışa neden olabilir.
- Kilo alımı: Bazı erkekler ADT nedeniyle kilo alımı veya vücut kompozisyonunda değişiklikler yaşayabilir.
- Depresyon ve ruh hali değişiklikleri: Bazı erkekler depresyon, ruh hali dalgalanmaları veya sinirlilik yaşayabilir.
- Azalan kas kütlesi ve gücü: ADT, kas kütlesi ve gücünde azalmaya neden olabilir.
- Kardiyovasküler hastalık riskinde artış: Uzun süreli ADT kullanımı, kalp krizi ve felç dahil olmak üzere kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir.
Prostat kanserine iyi gelen bitkiler?
Bu kanserin tedavisi için bitkilerin kullanımını destekleyen bir makale henüz yoktur.
Faydaları olduğu öne sürülen şifalı bitkiler:
1- Yeşil çay: Yeşil çay, kanser önleyici özelliklere sahip olduğu gösterilen kateşin adı verilen antioksidanlar içerir. Bazı araştırmalar, yeşil çayın prostat kanseri riskini azaltmaya veya hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini öne sürdü.
2- Nar: Nar, antioksidan bakımından yüksek bir meyvedir ve bazı araştırmalar, kanser önleyici özelliklere sahip olabileceğini öne sürmüştür. Bazı araştırmalar ayrıca nar suyunun bu kanserin ilerlemesini yavaşlatabileceğini öne sürdü.
3- Zerdeçal: Zerdeçal, anti-enflamatuar özelliklere sahip kurkumin adı verilen bir bileşik içeren bir baharattır. Bazı çalışmalar, kurkuminin bu kanserin hücrelerinin büyümesini azaltmaya yardımcı olabileceğini öne sürdü.
Prostat kanserinde kemoterapi ne kadar sürer?
Bu kanseri tedavisinde kemoterapi kullanımı tipik olarak kanserin vücudun diğer bölgelerine yayıldığı ileri vakalar için ayrılmıştır. Kemoterapi tedavisinin süresi, bireysel vakaya, kanserin evresine ve kullanılan kemoterapi ilaçlarına bağlı olarak değişebilir.
Genel olarak, prostat kanseri için kemoterapi tedavisi, vücudun iyileşmesine izin vermek için bir tedavi periyodu ve ardından bir dinlenme periyodu ile döngüler halinde verilebilir. Her döngü birkaç hafta sürebilir ve gereken döngü sayısı duruma göre değişebilir.
Prostat kanseri hangi bölüm bakar?
Genellikle üroloji uzmanları tarafından tedavi edilir. Üroloji, erkeklerin idrar yolları, üreme organları ve prostat dahil olmak üzere böbrekler, üreterler, mesane, üretra gibi organların hastalıklarını inceleyen bir tıbbi uzmanlık alanıdır.
Prostat kanseri ameliyatı sonrası cinsellik?
Cinsel işlev prostat kanserinden ve ameliyat dahil tedavisinden etkilenebilir. Prostat kanseri ameliyatından sonra cinsel fonksiyonların normale dönmesi biraz zaman alabilir ve bazı erkeklerin cinsel fonksiyonlarında uzun süreli veya kalıcı değişiklikler olabilir.
Ameliyattan sonraki ilk birkaç haftada, ameliyat bölgesinin düzgün bir şekilde iyileşmesini sağlamak için cinsel aktiviteden kaçınmak önemlidir. Bundan sonra, cinsel işlevin geri dönmesi birkaç hafta veya ay sürebilir.
Bazı erkekler, prostat kanseri ameliyatından sonra erektil disfonksiyon yaşayabilir, bu da cinsel aktivite için yeterli bir ereksiyon elde etmeyi veya sürdürmeyi zorlaştırabilir. Sildenafil (Viagra) veya tadalafil (Cialis), vakum cihazları veya penis implantları gibi ilaçlar dahil olmak üzere erektil disfonksiyon için çeşitli tedavi seçenekleri vardır.
Boşalmanın prostat kanseri ameliyatından etkilenebileceğini de not etmek önemlidir. Bazı erkekler kuru orgazm yaşayabilir, bu da boşalma sırasında meni salınmadığı anlamına gelir. Bununla birlikte, bu tipik olarak orgazm hissinin kendisini etkilemez.
Prostat kanseri ilk nereye metastaz yapar?
Tipik olarak yakındaki lenf düğümlerine, kemiklere ve bazen de akciğerler ve karaciğer gibi diğer organlara yayılır (metastaz yapar). Bu kanser için en yaygın metastaz bölgesi kemiklerdir.
Prostat kanseri metastaz yaptığında, genellikle pelvis ve omurga kemiklerine yayılır, fakat aynı zamanda kaburgalara, kafatasına ve vücuttaki diğer kemiklere de yayılabilir. Kemiklerdeki metastazlar ağrı, halsizlik ve kırıklara neden olabilir.
Prostat kanseri kısırlık yapar mı?
Bu kanserin kendisi kısırlığa neden olmaz, ancak prostat kanseri tedavileri bir erkeğin çocuk sahibi olma yeteneğini etkileyebilir.
Radikal prostatektomi adı verilen prostat bezini çıkarmak için yapılan cerrahi, ereksiyon ve boşalmayı kontrol eden sinirlere ve kaslara zarar vererek erektil disfonksiyona ve kısırlığa yol açabilir.
Bazen bu kanseri tedavi etmek için kullanılan radyasyon tedavisi de testislerdeki sperm üreten hücrelere zarar vererek kısırlığa yol açabilir.
Ek olarak, ilerlemiş prostat kanserini tedavi etmek için kullanılan hormon tedavisi, kısırlığa da yol açabilen testosteron üretimini baskılayarak çalışır.
Bu kanserin tedavisinden sonra doğurganlıklarından endişe duyan erkekler, spermlerini ileride kullanmak üzere saklayabilmek için tedaviden önce spermlerini dondurmak isteyebilirler.
